İmdat TÜRKAY/Gelir İdaresi Grup Başkanı
Özet: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 33. maddesinde yer alan ve 1.1.2017 tarihinde yürürlüğe giren yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim uygulamasına göre; GVK’nın 89/13. bendi ile 5520 sayılı KVK’nun 10/ğ bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında yurt dışına hizmet veren işletmelerin, istihdam ettikleri personelin ücretlerine ait kısmi stopaj indiriminden belli şartlarla yararlanabilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler: Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim, GVK 89/13. Madde, KVK 10/ğ maddesi, hizmet erbabının ücretlerine ilişkin kısmi indirim.
1. Giriş
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda işverenlere veya işverene bağlı olarak çalışan hizmet erbabına sağlanan kolaylıklar; istisna, teşvik veya indirim şeklinde olabilmektedir. Çalışanlara sağlanan teşvikler genellikle ücret istisnası veya indirim şeklinde olurken, işverene sağlanan kolaylık ise gelir vergisi stopaj teşviki şeklinde olmaktadır. Bu çalışmamızın konusunu oluşturan husus ise yurt dışına hizmet veren işletmelerde çalışanların ücretinden kesilen stopaj tutarından hesaplanan kısmi indirim uygulamasıdır. Bu teşvik esasında işverene sağlanan bir teşvik olarak görülmelidir.
2. Uygulamanın Amacı
2016 yılında yasallaşan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, Gelir Vergisi Kanununun mülga 33. maddesinde yapılan ve 1.1.2017 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile yurtdışına yüksek katma değerli hizmet veren işletmelere indirim imkanı getirilmiştir.
Ülkemizin; uluslararası arenada yer alan hizmet ihracatından daha fazla pay alabilmesi, uluslararası rekabet gücünün arttırılması ve nitelikli iş gücünün Türkiye’de desteklenmesi amacıyla Gelir Vergisi Kanunu 33’üncü maddesinde 01.01.2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yurt dışı yerleşiklere hizmet veren işletmelere kısmi vergi indirimi uygulaması dokuz yıldır uygulanmaktadır.
Yapılan düzenleme ile GVK’nın 89/13. maddesi ile KVK’nun 10/ğ maddesinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında yurtdışı yerleşiklere yüksek katma değerli hizmet veren işverenlerin istihdam ettiği hizmet erbabının ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden kısmi indirim uygulaması sağlanmaktadır. Böylece, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurtdışında bulunanlara, Türkiye’de verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan bazı hizmetler yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün artırılması, yeni ihracat alanlarının oluşturulması ve Türkiye’de nitelikli işgücünün desteklenmesi sağlanmaktadır.
Mevcut düzenlemeye göre; indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi (2022 yılı sonrasında asgari ücret istisnası) uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85’inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilebilecektir.
3. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirime İlişkin Yasal Düzenleme
6728 sayılı Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 33. maddesi “Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim” başlığı ile birlikte yeniden düzenlenmiştir. Söz konusu düzenleme 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. GVK’nın “Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim” başlıklı 33. maddesinde yer alan hükme göre;
-Bu Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85'inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının bu Kanunun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilir.
-Bu indirim, yıl içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla tahsil edilen vergilerin, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi hâlinde, takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle uygulanır.
-Bu maddede yer alan %85 oranını, hizmet alanları itibarıyla veya kazanç tutarına bağlı olarak ayrı ayrı veya birlikte %50'ye kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
GVK’nın 33 üncü maddesinde yer alan düzenleme kapsamında yurt dışına hizmet veren işletmelerin istihdam ettikleri hizmet erbabının ücretlerine ilişkin indirim uygulamasına yönelik gerekli açıklamalar 02/10/2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 293 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmıştır. Kanuni düzenlemede yer alan asgari geçim indirimi uygulaması 2022 yılında kalkmış olup onun yerine asgari ücret istisnası uygulanmaktadır.
Bilindiği üzere 1.1.2022 yılından geçerli olmak üzere asgari geçim indirimi uygulaması yürürlükten kaldırılmış ve tüm çalışanların ücretlerinde, asgari ücrete kadar olan kısım için gelir vergisi ve damga vergisi istisnası uygulaması başlamıştır. Gelir Vergisi Kanunu’nun “Müteferrik İstisnalar” başlığı altında yer alan ücretlerde istisnaları düzenleyen 23/18 numaralı bent olarak eklenen hükme göre; hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Ancak, istisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenmektedir. Ödenecek vergi tutarı, bu suretle bulunan vergi tutarının içinden istisna tutara isabet eden kısım düşülmek suretiyle hesaplanmaktadır. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşamaz. Birden fazla işverenden ücret alanlarda bu istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanır.
4. Teşvik ve İstisna Kapsamındaki Ücret Ödemelerine Ücret İstisnasının Uygulanması
Asgari ücret istisnasına ilişkin usul ve esasların anlatıldığı 319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, asgari geçim indirimi uygulamasının kaldırılması sonrasında; teşvik, indirim ve istisna uygulamalarında asgari ücret istisnasının nasıl uygulanacağı anlatılmış bulunmaktadır.
6728 sayılı Kanunla, GVK’nın mülga 33. maddesine eklenen “Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim” de aslında bir teşviktir ve kanun metninde “…münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden…” hesaplanan kısmi indirimin yapılacağı belirtilmektedir. Dolayısıyla, bu düzenlemenin yapıldığı 2016 yılında asgari geçim indirimi olduğu için düzenleme böyle yapılmıştı, ancak 2022 yılından bu yana asgari ücret istisnası bunun yerini aldığı için kanuni düzenleme değişmese de bu uygulamada asgari ücret istisnası uygulandıktan sonra kalan tutardan kısmi indirimin yapılması gerekecektir.
319 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamaya göre; 16/12/1999 tarihli ve 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12. maddesine göre, Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu Kanun kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Dolayısıyla, istisna kapsamındaki bu ücretlere GVK’nın 23/18 numaralı bendi uyarınca ayrıca istisna uygulanması söz konusu değildir. Ancak,
hesaplanan gelir vergisinin asgarî geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmekteydi.
GVK’nın 23/18 numaralı bendiyle ihdas edilen ücret istisnası uygulaması ile birlikte asgari geçim indirimi uygulamasının kaldırılması nedeniyle, teşvik kapsamındaki bu ücret ödemelerine, öncelikle GVK’nın 23/18 numaralı bendinde düzenlenen istisna uygulanacak ve istisna sonrası vergi, ilgili düzenlemelerdeki sınırlamalar çerçevesinde tahakkuktan terkin edilecektir. Asgari ücrete isabet eden verginin tahakkuktan terkin edilmesini öngören düzenlemelere göre ise istisna uygulaması nedeniyle asgari ücretten vergi alınmadığından tahakkuktan terkini gerekecek bir vergi hesabı yapılmayacaktır.
Söz konusu Genel Tebliğde yapılan açıklamada, diğer kanunlarda yer alan benzer istisna ve teşvikler için de hesaplamanın aynı şekilde olacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla, GVK’nın 33. Maddesinde kanuni değişiklik yapılmamış olsa da münhasıran bu faaliyetler için istihdam edilen ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödenen ücretler üzerinden asgari ücret istisnası uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden hesaplanan kısmi indirim tutarı mahsup edilecektir.
5. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerin İstihdam Ettikleri Hizmet Erbabının Ücretlerine İlişkin İndirim Uygulamasının Esasları
193 sayılı GVK’nın 89/13 numaralı bendi ile 5520 sayılı KVK’nun 10/ğ bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85’inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının GVK’nın 103. maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilebilecektir.
Yurt dışına hizmet veren işletmelerin, istihdam ettikleri personelin ücretlerine ait stopaj indiriminden yararlanabilmeleri için aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunmaları gerekmektedir:
Mükellefler, işletmelerinde belirtilen hizmetlerden sadece birisini verebilecekleri gibi şartları taşımak kaydıyla birden fazlasını da verebileceklerdir. Söz konusu hizmetlerin Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara verilmesi gerekmektedir. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin GVK’nın 89/13 numaralı bendi ile 5520 sayılı KVK’nun 10/ğ bendinde yer alan kazanç indiriminden yararlanmalarına ilişkin esaslar 31/12/2012 tarihli ve 28514 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:7)’nde yer almaktadır.
6. İstihdam Edilen Personelin Ücretlerine Ait Stopaj İndiriminden Faydalanma Şartları
İndirimin hesabında, GVK’nın 33. maddesinde belirtilen faaliyet alanlarında istihdam edilen hizmet erbabının ücretleri üzerinden hesaplanan gelir stopaj vergisi esas alınacaktır. Bu tutardan, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının, GVK’nın 103. maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsuba konu edilecektir. İndirimden aşağıdaki şartlar dahilinde faydalanılacaktır:
İndirimin hesabında, münhasıran indirim kapsamında bulunan faaliyetlerde istihdam edilen ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ilişkin ücretler esas alınacak olup fiilen söz konusu işlerde istihdam edilmeyenler ile destek personeline ait ücretler dolayısıyla indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Fatura veya benzeri belgelerin yurt dışındaki müşteri (yurt dışı mukimi kişi veya kurum) adına düzenlenmesi gerekmektedir. Sağlık alanında faaliyette bulunan şirketlerin ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik anlaşması bulunan ülkelerde yerleşik olanlara verdikleri hizmetin bedelinin ülkemiz Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili ülke kurumlarından tahsil edilmesi nedeniyle, hizmet bedeli karşılığı faturanın Sosyal Güvenlik Kurumuna düzenlenmesi durumunda da indirimden faydalanılabilecektir.
Verilen hizmetten yurt dışında yararlanılmış olması gerekir. Diğer bir anlatımla, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum için verilen hizmetin, bu kişilerin ve/veya kurumların Türkiye’deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekmektedir. İlgili Bakanlığın izin ve denetimine tabi olarak Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilere verilen eğitim ve sağlık hizmetleri fiziki olarak Türkiye’de verilmekle birlikte yararlanıcısının Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişiler olması gerekmektedir.
7. İndirim Tutarının Hesaplanması
Mükelleflerin, indirim kapsamında bulunan faaliyetlerinden kaynaklanan ücret ödemelerini ait olduğu dönemin muhtasar beyannamesine dahil etmeleri ve bunlara ilişkin olarak hesaplanan gelir stopaj vergilerini faaliyetin yapıldığı yıl içinde ödemeleri gerekmektedir. İndirim tutarı, faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının, GVK’nın 103. maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan tutardır.
Hizmet erbabının ücretlerine öncelikle GVK’nın 23/18 nci maddesinde yer alan ücret istisnası 319 seri no.lu G VGT de belirlenen esaslara göre uygulanacaktır. Daha sonra da ücret istisnası sonrası kalan vergi tutarından, hesaplanan kısmi indirim tutarı mahsup edilecektir.
İndirim tutarı her bir hizmet erbabı için ayrı ayrı ve her bir yıl için şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine bağlı olarak hesaplanacaktır. Bu indirimden, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi halinde, faaliyetin yapıldığı takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannameleri üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle yararlanılacaktır.
Örneğin, 2023 yılına ilişkin olarak faaliyet gösteren ve indirim uygulamasına ilişkin şartları haiz olan bir gelir vergisi mükellefi, 2024 yılı Nisan vergilendirme döneminden 2025 yılı Mart vergilendirme dönemine kadar (bu dönemler dahil) indirim uygulamasından yararlanabilecektir. 2025 yılında da anılan şartların gerçekleşmesi durumunda müteakip vergilendirme dönemlerinde indirimden yararlanılabilecektir.
İndirim uygulaması üç ayda bir muhtasar beyanname veren mükellefler için Nisan, Mayıs, Haziran vergilendirme dönemine ilişkin olarak Temmuz ayında verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannameleri üzerinden tahakkuk eden toplam vergiler üzerinden yapılabilecektir. İndirim uygulamasına konu hak kazanılmış tutarların herhangi bir sebeple muhtasar ve prim hizmet beyannameleri üzerinden mahsup edilememesi durumunda mahsup edilemeyen tutarların, takip eden vergilendirme dönemlerinde de muhtasar ve prim hizmet beyannameleri üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsubu mümkündür.
8. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim Uygulamasına İlişkin Bildirim ve Beyan
Yurt dışına hizmet veren işletmelerden indirim şartlarını taşıyanlarca, indirim tutarının hesaplaması amacıyla istihdam ettikleri hizmet erbabının (destek personeli hariç) bilgileri ile hizmet erbabının ücretleri, tevkif edilen vergi ve indirim tutarına ilişkin bilgilerin yer aldığı, 293 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan Ek-1’deki “Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim Uygulamasına İlişkin Bildirim” doldurulacaktır.
Bu bildirimin, gelir vergisi mükellefleri için faaliyetin yapıldığı yılı takip eden yılın Mart ayında verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi (Üç ayda bir muhtasar ve prim hizmet beyannamesi veren mükellefler için Nisan ayında), kurumlar vergisi mükellefleri için faaliyetin yapıldığı hesap dönemini takip eden yılın dördüncü ayında verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ekinde, e-beyanname şeklinde verenler tarafından elektronik ortamda, diğer mükelleflerce kağıt ortamında yetkili vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. Özel hesap dönemi uygulayan mükellefler için bildirimin verilme süresi, özel hesap dönemi dikkate alınarak belirlenecektir.
GVK’nın 33. maddesi kapsamında yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirilecek tutarlar, aylar itibarıyla söz konusu bildirimin “Mahsup Edilecek Tutara İlişkin Bilgiler” bölümünde gösterilecektir. Bu bölümün son sütununda yer alan genel toplam tutarı, muhtasar beyannamesinin “Matrah ve Vergi Bildirimi” Tablosunun “Mahsup Edilen Vergiler” bölümünün 25 numaralı “GVK’nın 33 üncü maddesi kapsamında mahsup edilecek kesinti tutarı” satırına aktarılacaktır. Vergi dairelerince, indirim talebinde bulunan mükelleflerin yıl içinde her vergilendirme dönemi itibarıyla ücretler üzerinden tevkif ettikleri vergilerin beyan edilip edilmediği ile ödenip ödenmediği hususları kontrol edilecektir.
Örnek 1: 2025 yılında, yurt dışına mimarlık hizmeti veren gelir vergisi mükellefi olan (A) firması, toplam hasılatının %85'ini yurt dışından elde etmiş ve indirime ilişkin diğer şartları da sağlamıştır. (A) Firmasının 2025 yılında aylık 50.000 TL ücret ödediği bekâr hizmet erbabına ilişkin vergilendirme ve indirim uygulaması aşağıdaki şekilde olacaktır.
2025 yılı Ocak ayına ilişkin işlemler şöyle olacaktır;
|
Hizmet erbabının aylık brüt ücreti |
50.000,00 TL |
|
Hizmet erbabının Ocak ayı vergi matrahı [50.000-(50.000 X%15 SGK işçi payı=7.500)] |
42.500,00 TL |
|
Hesaplanan vergi (artan oranlı) (42.500 X%15) |
6.375,00 TL |
|
Ücret istisnası |
3.315,70 TL |
|
Ocak vergilendirme dönemine ilişkin vergi dairesine ödenen vergi tutarı (6.375-3.315,70=) |
3.059,30 TL |
Mükellefin faydalanacağı indirim tutarının hesabı şöyle olacaktır;
|
2025 yılı Ocak ayı asgari ücretin vergi matrahı |
22.104,68 TL |
|
2025 yılı Ocak ayı asgari ücretin vergisi (22.104,68 X%15=) |
3.315,70 TL |
|
(A) Firmasının 2026 yılının Nisan vergilendirme döneminde yararlanacağı indirim tutarı |
3.315,70 TL |
(A) Firması, 2026 yılının Mart ayı içinde verdiği muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ekinde, Ek-1’deki bildirimi vergi dairesine vermiştir. Vergi dairesince de gerekli kontroller yapılarak indirime ilişkin şartların mevcut olduğu anlaşılmıştır.
(A) Firmasının, 50.000 TL ücret alan hizmet erbabı için indirimden yararlanacağı tutar en fazla 3.315,70 TL olacaktır.
(A) Firması, indirim tutarı olan 3.315,70 TL’yi 2025 takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verildiği Mart 2026 ayından sonraki vergilendirme dönemi olan Nisan 2026 dönemine ilişkin olarak Mayıs ayında verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edecektir.
9. Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim Uygulamasına İlişkin Olarak Gelir İdaresince Verilen Bir Özelge
Konu hakkında Gelir İdaresine kurumlar vergisi mükellefi tarafından sorulan bir soruda; şirketin çağrı merkezi faaliyetinde bulunduğu ve sunulan bu hizmetten sadece yurtdışında yararlanıldığı belirtilerek, Gelir Vergisi Kanununun "Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim" başlıklı 33. maddesinde yer alan indirim uygulamasından yararlanıp yararlanamayacağı, indirimden yararlanılması durumunda indirim konusu personel bildiriminin nasıl yapılacağı ve indirimin nasıl uygulanacağı hususlarında görüş talep edilmesi üzerine verilen özelgede yapılan açıklamaya göre;
Gelir Vergisi Kanununun "Yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim" başlıklı 33. maddesinde yer alan yasal hükümler ile konuya ilişkin olarak yayımlanan 293 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalardan bahsedilmiş olup anılan Tebliğin 1 inci bölümünün "İndirimden faydalanma şartları" başlıklı 4. maddesinde ise indirimden faydalanmanın şartları açıklanmış olup indirim hükmünden yararlanabilmek için;
gerekmektedir.
Öte yandan, aynı Tebliğin 1 inci bölümünün "Bildirim ve beyan" başlıklı 6 ncı maddesine göre; yurt dışına hizmet veren işletmelerden indirim şartlarını taşıyanlarca, indirim tutarının hesaplanması amacıyla istihdam ettikleri hizmet erbabının (destek personeli hariç) bilgileri ile hizmet erbabının ücretleri, tevkif edilen vergi ve indirim tutarına ilişkin bilgilerin yer aldığı "Yurt Dışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim Uygulamasına İlişkin Bildirim" doldurulacağı, bildirimin ise kurumlar vergisi mükellefleri için faaliyetin yapıldığı hesap dönemini takip eden yılın dördüncü ayında verilecek muhtasar beyanname ekinde, e-beyanname şeklinde verenler tarafından ise elektronik ortamda yetkili vergi dairesine verilmesi gerekmekte olup, 193 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi kapsamında yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirilecek tutarlar, aylar itibarıyla söz konusu bildirimin "Mahsup Edilecek Tutara İlişkin Bilgiler" bölümünde gösterilecek ve bu bölümün son sütununda yer alan genel toplam tutarı, muhtasar beyannamenin "Matrah ve Vergi Bildirimi" Tablosunun "Mahsup Edilen Vergiler" bölümünün 25 numaralı "GVK'nın 33 üncü maddesi kapsamında mahsup edilecek kesinti tutarı" satırına aktarılacaktır.
Ayrıca vergi dairelerince, indirim talebinde bulunan mükelleflerin yıl içinde her vergilendirme dönemi itibarıyla ücretler üzerinden tevkif ettikleri vergilerin beyan edilip edilmediği ile ödenip ödenmediği hususları kontrol edilecektir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; şirketin çağrı merkezi faaliyetine ilişkin olarak yurt dışına vermiş olduğu hizmet dolayısıyla elde edilen hasılatın %85'inin yurt dışından elde edilmesi, fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi ve diğer şartları da topluca taşımanız şartıyla söz konusu indirim hükmünden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, şirket hakkında yapılan sorgulama neticesinde; şirketin faaliyetine ek olarak "İletişim araç ve gereçlerinin onarımı (Kablosuz telefonlar, telsizler, cep telefonları, çağrı cihazları, ticari kameralar vb.)" ve "Kablosuz ağlar üzerinden internet erişiminin sağlanması" adlarıyla 3 farklı faaliyet kaydının bulunduğu anlaşılmış olup, söz konusu indirimden yararlanılması durumunda, indirim uygulanacak hasılatın tespiti açısından, kayıtların ayrı ayrı izlenmesi, diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerektiği açıklanmıştır (gib.gov.tr/Özelge Sistemi, Antalya Vergi Dairesi Başkanlığının 6.6.2024 tarih ve E-49327596-125[KVK.ÖZ.2023.33] sayılı özelgesi).
10. Sonuç
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 33. maddesinde yer alan yurt dışına hizmet veren işletmelerde indirim uygulamasına göre; GVK’nın 89/13. bendi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10/ğ bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, sadece bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari ücret istisnası uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, belirtilen şartlar kapsamında her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimindeki oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilmektedir.
2017 yılından bu yana uygulanmakta olan bu düzenleme ile belirlenen faaliyet alanlarında yurtdışına katma değeri yüksek hizmet veren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin uluslararası rekabet güçlerinin artmasına ve daha nitelikli işgücü istihdam etmelerine büyük katkı sağlamaktadır.
*Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazarına ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.
KAYNAKÇA